SOL 6 Hopelijk laatste SOL.

Hoi Ventieltjes,

We zijn er bijna, maar nog niet helemaal; zo gaat een opgewekt kinderlied in marstempo. Bijna mogen we weer, onbeperkt dan, naar buiten. Met vrienden niet eigen aan de eigen-bubbel, en weer “eines Freundes Freund” ( zie verder) te mogen zijn. We beginnen en eindigen dus al zingend.

  Bron : Google

Beperkt beleid.

Onbeperkt? Het zal wel anders zijn dan vóór 13 maart 2020. Dat het wennen zal worden, zeker voor de, oudere, vrijgevochten vogels, is een open deur intrappen. Met ons schitterend mooi mondmasker van Het Ventiel en In het Wiel ervan, komen we er wel. Dan zijn we weer vrij. Min of meer toch.

De “ophokplicht” ( wat een woord, het lijkt wel of we de vogelpest hebben)  doet je blogschrijver geen goed, in die zin dat je blogkladder kritisch wordt. Of toch méér kritisch dan voor 13/03/2020. Cynisme loert om de hoek en dat is op lange termijn niet ideaal.  Over de politieke oplossing in ons landje zal ik mijn bekje maar houden in deze half-cynische toestand. Behalve dit :  België deed het uitermate slecht, wat onze politici ook mogen beweren. Bewijs : in heel wat landen zijn we, voorlopig niet welkom als het toerisme weer aantrekt. Nederland deed het met een soepeler beleid veel beter. Het belangrijkste woord is hier BELEID!

En uiteraard, Trumpy!

Ik schreef “ dan zijn we weer vrij”; maar wat is dat eigenlijk vrijheid? En niet de vrijheid die mijn “vriend” Trumpy voor ogen heeft. Donald Trumpy heeft waarschijnlijk een boek in beeldverhaal gelezen ( ik kan me niet voorstellen dat die man een gewoon boek kán lezen) over het jaar 1870. In 1870 begon de Frans-Duitse oorlog. Kort, 10 maanden, maar bloedig; tweehonderdduizend militairen en burgers lieten het leven.  Dezelfde periode waarin een voorvader van Trumpy vaandelvlucht pleegde en naar de VS uitweek. Hier schreef ik al eerder over. In datzelfde jaar 1870 werd de onfeilbaarheid van de paus in een dogma vastgelegd. Trumpy is tot de vaststelling gekomen dat ook hij, uit hoofde van zijn functie, onfeilbaar dient te zijn. En oh wee diegenen die er niet mee akkoord zijn. Je blogkladder is benieuwd (maar tevens bezorgd) hoe de Twitter-Trumpy story verder afloopt. Hier gaan we niet dieper op in maar wordt ongetwijfeld vervolgd.

Sartre

Vrijheid dus. Wat betekent het om vrij te zijn? En zijn de zorgen van diegenen die in Duitsland en de Verenigde staten tegen de lockdown maatregelen protesteren terecht? Ze zien de maatregelen tegen het corona virus als een beperking van hun individuele vrijheid. Maar is dit wel zo en wat betekent het om vrij te zijn? Op zo’n vragen kan ikzelf geen antwoord formuleren wegens “te beperkt”, dus ik te rade bij een kenner. Sarah Bakewell, filosofe, hoogleraar  “ creative writing”* en schrijfster van een uitstekend boek : De existentialisten. Volgens existentialisten is de grote vraag van ons bestaan : wat betekent het om vrij te zijn? De wortels van het moderne existentialisme ontstonden in een bar ( dat is al geen slecht begin denk ik zo…) in de vroege jaren dertig in Parijs, bij  hopen sigaretten en abrikozencocktails. Drie vrienden, Sartre ( Jean-Paul voor de vrienden) De Beauvoir ( Simonne voor de vrienden en Simonneke voor Jean-Paul) en Raymond Aron discussiëren er tot dat de stukken er, filosofisch toch, afvliegen; en dit in alle vrijheid. Uiteindelijk werden deze ontmoetingen het begin van een filosofische beweging die persoonlijke vrijheid en verantwoordelijkheid vooropstelde. Eigenlijk was het een manier van leven, op alle vlakken als je begrijpt wat ik bedoel. Op dergelijke ideeën zat niet iedereen te wachten en Jean-Paul’s werkstukken en boeken werden dan ook snel door de Rooms-katholieke kerk ( over de gereformeerde kerk wordt gezwegen, maar dat zal niet beter geweest zijn in die tijd, au contraire) op de index van verboden boeken geplaatst. Nu op deze lijst stond Jean Paul in goed gezelschap. Veel, vandaag gerespecteerde schrijvers en denkers stonden er op.

Maar, en nu komt het. Steeds vaker spreken mensen over vrijheid in ideologische zin- de vrijheid om te doen wat je wil. Brexit-activisten willen “ de vrijheid van hun land” herwinnen, bijvoorbeeld. Of de vrijheid hebben wapens te kunnen kopen en er onschuldige schoolkinderen mee overhoop knallen in de Verenigde Staten van Trumpy. Vrijheid is volgens bovengenoemde abrikozendrinkers met JP voorop geen éénrichtingsverkeer, maar het  gaat juist  over verantwoordelijkheid nemen voor je leven. Een beetje lanterfanten en doen waar je zin in hebt is precies het tegenovergestelde en is wat Jean-Paul noemt “ kwade trouw”. Je blogkladder heeft altijd al vermoed dat Boriske Johnsen nen tegendraadse loebas is. Bewijs geleverd dus. Volgens Jean Paul kan kwader trouw ons ontslaan van onze verantwoordelijkheid voor ons gedrag en de wereld om ons heen. Voilà, wie nu nog twijfelt dat Boriske en Trumpy loebassen zijn….

 

Goed gebakken, Sarah

De aandachtige lezer zal zich al afvragen WTF heeft dit allemaal met een blog over Jongdementie te maken? Geduld, beste lezer hier komt het. In een interview met Sarah Bakewell las ik het volgende :

Vraag : Wat leren we van de existentialisten? 

Antwoord : ‘Kijk, neem deze tafel waar we aan zitten. Een existentialist zou zeggen dat je de moleculen van deze tafel kunt analyseren zoveel als je wilt. Je kunt ook achterhalen waar de materialen vandaan komen. Maar daarmee kom je geen stap dichter bij een antwoord op de vraag wat deze tafel is. Wat is deze tafel wel? Het is een simpele bruine tafel, wat klein van formaat, geschikt voor twee personen, bedoeld om aan te zitten. Als ik al deze ervaringen zou afdoen als subjectieve elementen die ik moet overstijgen om bij de eigenlijke tafel te komen, dan zou ik merken dat er niets overblijft van de tafel als fenomeen. Dezelfde verwarring zien we als het gaat over mensen. Als we slechts op een neurologische manier naar mensen kijken, hebben we geen oog voor de ervaring van individuele personen. Wie objectief naar mensen probeert te kijken, ziet niet een meer wezenlijke versie van de mens. In feite ziet hij helemaal niets. Daar herinnert het existentialisme ons aan.

Voilà we zijn er. Herlees een paar keer vanaf “… als we slechts op een neurologische…” en ga even na bij jezelf. Dat heeft existentialisme met Jongdementie te maken. Soms moeten we het moeilijk maken om gewoon te zeggen wat we eigenlijk al lang weten en niet genoeg toepassen : we dienen op een open manier, een haast intuïtieve manier naar de mensen te kijken; alle theoretische kennis opzij zetten. Het is bevrijdend. En je gaat weer zien, niet alleen kijken. Durf te vertrouwen op je eigen verstand en heb geen angst voor de waarheid. En heb moed, moed om te denken.

Tot slot, om met een lied te eindigen, mijn vrienden Goethe en Schiller in de tweede strofe van het Europese volkslied, je weet wel “Alle Menschen werden Brüder enz..”.Wem der grosse Wurf gelungen, eines Freundes Freund zu sein...vrij omgezet : Wie het grote lot mocht trekken om de vriend van een vriend te zijn…En dat zijn we bij Het Ventiel, Freundes Freunde.

Ik heb gezegd.

Zorg voor jezelf en voor elkaar zou Jean-Paul hebben gezegd.

 

* Creative writing is elke vorm van schrijven waarbij de nadruk niet op functionele  communicatie ligt, zoals bij journalistiek bijvoorbeeld het geval is, maar op het verhaal, de karakterontwikkeling en de litariteit van de tekst. Het kan zowel om fictie als non-fictie gaan.