Bijbelles?
Zou kunnen. Eigenlijk was ik van plan te schrijven over de kunsttentoonstelling met werken van de ”Ventieltjes”, de prijskabouter die “Het Ventiel” kreeg en een poëzieavond met peter Rick. Een krantenartikel, een kort “deurgat” gesprek en wat herinneringen beslisten anders. Oh, tante Lieve, ik hoop dat die 4.27 klopt, ik ben niet zo goed in Bijbelteksten NT. Persoonlijk heb ik liever het OT, Oude Testament.
De Krant
Bij het lezen van mijn krant maak ik me, soms, boos. Nu ja “boos”, “kwaad” of “lastig” kan ook als woord. Je kent het gevoel wel, zo’n kriebelen dat je “niet akkoord zijn” uitdrukt; maar bij een krantenartikel kan je in het beste geval je naaste omgeving “ventileren” met je ongenoegen.
Deze keer was de Gentse schepen voor Burgerzaken in Gent ( haar naam ben ik kwijt, maar ik denk dat ze een naamgenoot is van een andere Gentse politicus en Kamervoorzitter) de oorzaak van “mijn lastig zijn”. Dat is die dame die geen handdruk kreeg van een mannelijk lid van de moslimgemeenschap nadat ze zijn huwelijk had “voltrokken”. Herhaaldelijk zei de vrouw “voltrokken”, ook op televisie. De moslimman had waarschijnlijk liever gehad dat zijn huwelijk “gesloten” werd. Alhoewel die schepen er “pertig” en prettig uitziet, als ik op de krantenfoto mag afgaan. Maar toch, “ voltrekken”, je zou voor minder een handdruk weigeren. Kortom : groot spel in België. Wat een alledaags gebeuren is, tenzij je de stelling aanhangt “ wie trouwt nu nog”, ontaardde in een mediarel. Dat het hier een moslimman betrof is jammer maar die lieve Gentse schepen had dit net zo goed met een joodse man kunnen voorhebben.
Rogerius Hypolitus en Jeruzalem
Zo’n dertig jaar geleden was ik in Jeruzalem. Roger, herinner je, mijn toenmalige grote baas en, ondertussen overleden, stichter van het Beaulieu imperium, nu Beaulieu international group, kort BIG. Mocht je een moment van verveling kennen, surf even naar hun website: beaulieuinternationalgroup.be . Een link lukte me niet en dat, is technisch bedoeld.
Roger dus, had de gewoonte zijn medewerkers eraan te herinneren om op vakantie stalen mee te nemen. Aan vakantie ( voor zijn medewerkers dan) had hij sowieso een hekel. “ Ge goat toch stoalen meedôen héé” was zijn steeds terugkerende vraag en keek je vanachter zijn brilglazen intens aan. De man verstond de kunst om een vraag als een bevel laten klinken. Dertig jaar geleden was ik nog buigzaam, dus… nam ik stalen mee. Die stalen brachten me in een winkel van een zéér gelovige joodse man. Geen benul had ik destijds dat er verschillende “graden” van joods geloof zijn; een beetje zoals de koffie, zwak, sterk en zeer sterk. Gelukkig had de Israëlische verdeler van onze producten en zijn zeer knappe vrouw van Hongaarse origine, me verwittigd : eens in de winkel, geen hand geven en best ook niet zijn vrouw aankijken.
Uiteindelijk verliep het zo : de vrouw verdween bij mijn binnenkomen als de weerlicht door een zijdeurtje en de man gaf me geen hand. Dertig jaar geleden was dit geen probleem, hoogstens een cultuur- en/of geloofsverschil. Ik stond misschien wel een beetje beduusd te kijken, maar dat was het dan ook. Uitleg gehaald bij de Israëlische vertegenwoordiger ( ik vroeg hem ooit eens in wat hij geloofde; en in het Heilig Land kreeg ik een antwoord dat ik niet had verwacht : “zoals alle kerken, in geld”), “tja” zei hij, “ je bent onrein”.” Verdomme”, antwoordde ik, “ben vanochtend nog onder de douche geweest, oké ik zweet wat en het is hier warm….”. Onrein. Omdat ik varkensvlees at. Onrein, omdat ik garnalen at. Onrein, omdat ik een ander geloof had. Onrein, omdat ik een vreemde was.
Onrein
Onrein. Tot vandaag spookt me dat woord geregeld door het hoofd, hoewel ik het niet veel gebruik. Deze gelovige ( ik meen chassidische ) joden blijken zeer preutse, kuise mensen te zijn. Goed Perfect. Jedem das Seine, maar onrein? Ah, lachte de Hongaarse me toe ( haar naam ben ik vergeten, haar lachende ree-grote ogen niet), ze zijn zo preuts en kuis dat, als ze gemeenschap hebben, een laken met een gat erin tussen hen inleggen. Mijn gezicht moet rare vormen hebben aangenomen, want beiden schoten in een daverende schaterlach. Op hun communiezieltje evenwel, bij de joden, zelfs al zijn ze ongelovig, zal dat wel anders heten, zweerden ze dat het waar was, of is.
Onrein. Weet je wat onrein is? Mensen die tijdens hun werk foto’s nemen van hun dementerende patiënten en deze delen op sociale media met de boodschap : “ze weten het toch niet meer”. Dat is onrein. In de diepste vorm. In de ergste vorm. Het overstijgt respectloosheid. Onrein is ook geen begrip hebben voor patiënten met Jongdementie. Geen begrip hebben voor de situatie, familiaal, sociaal, financieel of erger nog, kritiek hebben op deze situatie. Onrein anno 2016. Vandaar de titel van deze A15. Toen al, maar dat weten we, bestond het; letterlijk. Nu is het anders, meer verdoken , geniepiger, harder; maar het bestaat nog. Je kiest er niet voor om “onrein” te zijn, je wordt het gewoon door je situatie of je anders zijn. Je wordt het door anderen, steeds.
Der, die oder das? Die Bratwurst; maar onrein!
Kom maar eens met me mee naar “Het Ventiel” en hou je indirecte omgeving in de gaten. Niet de Ventielsten, niet de buddy’s, niet de mantelzorgers. Ik schreef indirecte omgeving. Dat zijn de “gluurders” de “staarders” de “kijkers”, de mensen die het liefst zouden willen dat we ter plekke in een kloof vallen en verdwijnen. Het zijn diegenen die niet weten, willen weten, wat die vreemde groep komt doen, wat die vreemde groep is. Niet dat de “Ventielisten” zich dat aantrekken, de meeste zien het niet eens. Pico dela Mirandola ziet het ook niet, of toch niet meer, maar die heeft heel wat andere dingen te doen, voor dergelijke banaliteiten heeft ze geen tijd. Gelijk heeft ze. Niet bij stilstaan bij die “onreinheiduitdelende” bende. Onrein ben je enkel in de ogen van anderen.
“ Eénheidsworst is mooi, maar het is niet koosjer”. Een uitspraak van Aaron Malinsky. Wie dat is? Diegenen die naar de laatste afleveringen van “ De slimste mens” hebben gekeken, kennen hem als die sympathieke, geleerde, vlotte joodse rabbijn. Docent aan het “Instituut voor Joodse studies”, universiteit Antwerpen. Antwerpen, je weet wel, die stad waar ze geen dialect spreken. Aaron kwam ook al in “De Afspraak”. Toen kwam hij waarschijnlijk net van de tandarts, want hij zat met zijn mond vol tanden toen hem de vraag werd gesteld ( en ook aan een moslim-collega van hem) of “ hij zou aanvaarden dat zijn zoon homoseksueel zou zijn”. Onrein, anno 2016.
Voorbij de stilte 